بهروز وثوقی | |
---|---|
نام اصلی | بهروز وثوقی |
زمینه فعالیت | سینما، تئاتر، دوبله |
تولد | ۲۰ اسفند ۱۳۱۶ – (۱۹۳۷ میلادی) خوی، آذربایجان غربی |
محل زندگی | کالیفرنیا سانفرانسیسکو ایالات متحده آمریکا |
ملیت | ایرانی |
پیشه | بازیگر، دوبلور |
سالهای فعالیت | ۱۳۴۰ تا کنون |
همسر(ها) | گوگوش (۱۳۵۵–۱۳۵۴) کتایون امجدی |
فرزندان | لیلا |
مدرک تحصیلی | دیپلم |
بهروز وثوقی (زادهٔ ۲۰ اسفند ۱۳۱۶ هـ. ش / ۱۹۳۸ میلادی) در شهر خوی، آذربایجان غربی، بازیگر ایرانی پر سابقه و سرشناس سینما و تئاتر است.
دوستداران و اهالی سینما القابی چون “قیصر سینمای ایران” “اسطوره سینمای ایران” و “سلطان سینمای ایران” را به وی دادهاند. وی برادر چنگیز وثوقی و شهراد وثوقی است که هر دو در ایران به کار هنرپیشگی مشغول اند. وی قبل از بازیگری در سینما، کارمند اداره دارایی و بعد دوبلور و گوینده رادیو تلویزیون بودهاست.
بهروز وثوقی درآثار کارگردانان نامداری چون ساموئل خاچیکیان، ناصر تقوایی، امیر نادری، فریدون گله، مسعود کیمیایی، خسرو هریتاش، علی حاتمی، ژان نگولسکو، رضا بدیعی، شیرین نشاط، جیمز فارگو، بهمن قبادی، جلال مقدم و شاپور قریب ایفای نقش نموده است.
وی همچنین با بازیگران نامداری چون کامرون میچل، کریستوفر لی، آنتونی کویین، پوری بنایی، جمشید مشایخی، رضا کرمرضایی، پرویز فنیزاده، عزتالله انتظامی، فرامرز قریبیان، مونیکا بلوچی، شهره آغداشلو، ناصر ملکمطیعی، فرامرز قریبیان، رضا بیک ایمانوردی، گوگوش، شهلا ریاحی، پروین خیربخش، نوری کسرایی، فخری خوروش، جنیفر اونیل، محمدعلی کشاورز، بهزاد فراهانی، گلشیفته فراهانی، فرزانه تأییدی، ایرج قادری، داود رشیدی، جیمز کارن، استوارت ویتمن، الکه زومر، بهمن مفید، جعفر والی، اکبر مشکین، ایرن زازیانس، کورنبرگ ریس و جف دانیلز همبازی بوده است و در موفقیت بهترین فیلمهای مسعود کیمیایی همچون: قیصر، گوزنها، داش آکل، رضا موتوری و خاک تأثیر فراوانی داشته است.
زندگی نامه
بهروز وثوقی ستایششدهترین و به عقیده بسیاری از اهالی سینما و هنرمندان (مانند عباس کیارستمی، خسرو شکیبایی، پرویز فنیزاده، پرویز پرستویی، داریوش اقبالی، بهمن قبادی، مهدی هاشمی، فاطمه معتمدآریا، پژمان بازغی، حامد بهداد، سعید راد و…) بهترین بازیگر تاریخ سینمای ایران است.
خسرو شکیبایی، بهمن قبادی و عباس کیارستمی از بهروز وثوقی بارها به عنوان کسی که دیدن فیلمهایش آنها را به سینما علاقهمند کرده است یاد کردهاند.
شخصی به نام مسعود صمدی در سال ۱۳۳۴ در ۱۸ سالگی بهروز وثوقی را کشف کرد. بازی در نقشهای متفاوت و شخصیتهای به یادماندنی سینمای ایران مانند مردی که قاتلش را کشت، داش آکل، سید در گوزنها، مجید ظروف چی در سوته دلان، ممل آمریکایی، زائر محمد (شیر محمد) در تنگسیر، رضا موتوری، ابی نسیه در کندو، دکتر رستگار در سازش، سرهنگ نصرالله در کاروانها و… وی را تبدیل به یکی از محبوبترین بازیگران تاریخ سینمای ایران کردهاست.
استعداد خدادادی و علاقه و پشتکار فراوان بزرگترین سرمایه وی در این راه به عقیده خودش است. اولین فیلم سینمایی اش صد کیلو داماد ۱۳۴۰ به کارگردانی عباس شباویز بود. از مشهورترین نقشهای بهروز وثوقی نقش قیصر در فیلم قیصر به کارگردانی مسعود کیمیایی در سال ۱۳۴۸ بود. جوان اول آن سالهای سینمای ایران در بسیاری از فیلمهای ایرانی به هنرنمایی پرداختهاست که از جمله فیلمهای بهروز وثوقی میتوان به بازی هنرمندانه او در فیلم سوتهدلان که از دسته فیلمهای هنری و ماندگار در تاریخ سینمای ایران نیز هستند اشاره کرد ضمن اینکه آثار دیگری چون (کندو، داش اکل، خاک، بلوچ، تنگسیر، همسفر، ممل آمریکایی، رضا موتوری، نفرین، ماه عسل، دشنه، طوقی، گوزنها، سازش، کاروانها، ملکوت، سوته دلان، گرگ بیزار، فرار از تله، پنجره، زرین و ترور در بورلی هیلز) جزو آثار به جا مانده از وی است.
بهروز وثوقی پس از آن به آمریکا رفت تا در فیلم «گربه در قفس» ساخته تونی زریندست بازی کند که اقامت او در آمریکا با انقلاب اسلامی مصادف شد. یکی از اتفاقات مهم در حضور هنری وثوقی در سالهای اخیر جایزهای است که داوران جشنواره بینالمللی فیلم سانفرانسیسکو جایزهٔ آکیرا کوروساوا در سال ۲۰۰۰ را به عباس کیارستمی اهدا کردند و او نیز تقدیم بهروز وثوقی کرد. بهروز بعد انقلاب دوستی خود را با ناصر ملک مطیعی و جمشید مشایخی حفظ نموده و به گفتهٔ خودش فقط با این دو هنرپیشه در داخل کشور در ارتباط است. هنرپیشه مشهور آمریکایی آنتونی کویین بازیگر نقش حمزه در فیلم تاریخی محمد رسولالله چندین سال رابطهٔ بسیار صمیمانهای با بهروز در آمریکا داشته است. همیشه در قراردادهای سینمای، بهروز از عقیده خاصی برخوردار بود و آن این بود که در فیلمی به عنوان نقش اول در ابتدای فیلم اگر نام او نوشته نمیشد، در آن فیلم ایفای نقش نمیکرد هر چند این مسئله برای فیلمسازان هم حایز اهمیت بود و باعث پر فروشی اثر آنها میگردید. در حادثه آتشسوزی سینما رکس آبادان در مرداد ۱۳۵۷، ازدحام جمعیت برای تماشای فیلم گوزنهای بهروز بود.
فیلمشناسی
دهه ۴۰
- صد کیلو داماد (۱۳۴۰خ / ۱۹۶۲م) – عباس شباویز
- گل گمشده (۱۳۴۱خ / ۱۹۶۲م) – عباس شباویز
- فرشتهای در خانه من (۱۳۴۲خ / ۱۹۶۳م) – آرامائیس آقامالیان
- دختر ولگرد (۱۳۴۳خ / ۱۹۶۴م) – آرامائیس آقامالیان
- لذت گناه (۱۳۴۳خ / ۱۹۶۴م) – سیامک یاسمی
- دزد بانک (۱۳۴۴خ / ۱۹۶۵م) – اسماعیل کوشان
- عروس دریا (۱۳۴۴خ / ۱۹۶۵م) – آرمان
- امروز و فردا (۱۳۴۵خ / ۱۹۶۶م) – عباس شباویز
- بیست سال انتظار (۱۳۴۵خ / ۱۹۶۶م) – مهدی رئیس فیروز
- خداحافظ تهران (۱۳۴۵خ / ۱۹۶۶م) – ساموئل خاچیکیان
- هاشم خان (۱۳۴۵خ / ۱۹۶۶م) – محمد زرین دست
- ایمان (۱۳۴۶خ / ۱۹۶۷م)-مهدی رئیس فیروز
- دالاهو (۱۳۴۶خ / ۱۹۶۷م) – سیامک یاسمی
- زنی به نام شراب (۱۳۴۶خ / ۱۹۶۷م) – امیر شروان
- وسوسه شیطان (۱۳۴۶خ / ۱۹۶۷م) – محمد زرین دست
- بر آسمان نوشته (۱۳۴۷خ / ۱۹۶۸م) – ابراهیم زمانی آشتیانی
- بیگانه بیا (۱۳۴۷خ / ۱۹۶۸م) – مسعود کیمیایی
- تنگه اژدها (۱۳۴۷خ / ۱۹۶۸م) – سیامک یاسمی
- دشت سرخ (۱۳۴۷خ / ۱۹۶۸م)- حکمت آقانیکیان
- گرداب گناه (۱۳۴۷خ / ۱۹۶۸م) – مهدی رئیس فیروز
- من هم گریه کردم (۱۳۴۷خ / ۱۹۶۸م) – ساموئل خاچیکیان
- هنگامه (۱۳۴۷خ / ۱۹۶۸م) – ناصر محمدی
- دزد سیاهپوش (۱۳۴۸خ / ۱۹۶۹م) – امیر شروان
- دنیای آبی (۱۳۴۸خ / ۱۹۶۹م) – صابر رهبر
- قیصر (۱۳۴۸خ / ۱۹۶۹م) – مسعود کیمیایی
- پنجره (۱۳۴۹خ / ۱۹۷۰م) – جلال مقدم
- دور دنیا با جیب خالی (۱۳۴۹خ / ۱۹۷۰م) – خسرو پرویزی
- رضا موتوری (۱۳۴۹خ / ۱۹۷۰م) – مسعود کیمیایی
- طوقی (۱۳۴۹خ / ۱۹۷۰م) – علی حاتمی
- قهرمانان (۱۳۴۹خ / ۱۹۷۰م) (مشترکاً با ایالات متحده آمریکا) – ژان نگولسکو
- لیلی و مجنون (۱۳۴۹خ / ۱۹۷۰م) – سیامک یاسمی
دهه ۵۰
- داشآکل (۱۳۵۰خ / ۱۹۷۱م) – مسعود کیمیایی
- رشید (۱۳۵۰خ / ۱۹۷۱م) – پرویز نوری
- فرارازتله (۱۳۵۰خ / ۱۹۷۱م) – جلال مقدم
- یک مرد و یک شهر (۱۳۵۰خ / ۱۹۷۱م) – امیر شروان
- بلوچ (۱۳۵۱خ / ۱۹۷۲م) – مسعود کیمیایی
- دشنه (۱۳۵۱خ / ۱۹۷۲م) – فریدون گله
- غریبه (۱۳۵۱خ / ۱۹۷۲م) – شاپور قریب
- تنگسیر (۱۳۵۲خ / ۱۹۷۳م) – امیر نادری
- خاک_(فیلم) (۱۳۵۲خ / ۱۹۷۳م) – مسعود کیمیایی
- گرگ بیزار (۱۳۵۲خ / ۱۹۷۳م) – مازیار پرتو
- نفرین (۱۳۵۲خ / ۱۹۷۳م) – ناصر تقوایی
- سازش (۱۳۵۳خ / ۱۹۷۴م) – محمد متوسلانی
- ممل آمریکائی (۱۳۵۳خ / ۱۹۷۴م) – شاپور قریب
- گوزنها (۱۳۵۴خ / ۱۹۷۲م) – مسعود کیمیایی
- ذبیح (۱۳۵۴خ / ۱۹۷۵م) – محمد متوسلانی
- کندو (۱۳۵۴خ / ۱۹۷۵م) – فریدون گله
- همسفر (۱۳۵۴خ / ۱۹۷۵م) – مسعود اسداللهی
- بت (۱۳۵۵خ / ۱۹۷۶م) – ایرج قادری
- بتشکن (۱۳۵۵خ / ۱۹۷۶م) – شاپور قریب
- ماه عسل (۱۳۵۵خ / ۱۹۷۶م) – فریدون گله
- ملکوت (۱۳۵۵خ / ۱۹۷۶م) – خسرو هریتاش
- سوته دلان (۱۳۵۶خ / ۱۹۷۸م) – علی حاتمی
- کاروانها (۱۳۵۶خ / ۱۹۷۸م) (مشترکاً با ایالات متحده)- جیمز فارگو
- نفس بریده (۱۳۵۷خ / ۱۹۷۹م) – سیروس الوند
- گربه در قفس (۱۳۵۷خ / ۱۹۷۹م) (در ایالات متحده) – محمد زریندست
- دفینه (۱۳۵۹خ / ۱۹۸۱م) (در ایالات متحده)
دهه ۶۰
- وقت گردش کننده – ۱۹۷۸ تام کندی (در ایالات متحده آمریکا)
- ابوالهول – ۱۹۸۱ فرانک شفنر (در مصر)
- گروگان (۱۳۶۲خ / ۱۹۸۴م) (در آلمان غربی)
- چشمهایش (۱۳۶۵خ / ۱۹۸۷م) (در آلمان غربی)
- تهدید (۱۳۶۹خ / ۱۹۹۱م) – سیروس نورسته (در ایالات متحده آمریکا)
- وحشت در بورلی هیلز (۱۳۶۹خ / ۱۹۹۱م)
سایر فیلمها
- ترور در بورلی هیلز (ساخته ۱۹۸۹م) – جان مایهرس
- عبور (ساخته ۱۹۹۹م) – نورا هوپ (در هلند و بلژیک)
- پلهای شکسته (ساخته ۲۰۰۴م) – رفیق پویا
- زرین – (ساخته ۲۰۰۵م)- شیرین نشاط
- شبهای اضطراب – محمد ناطق (در آلمان غربی)
- ۲ اسب نر – فرانسیس فورد کاپولا (در مراکش) نیمه تمام
- فصل کرگدن (۱۳۹۰خ / ۲۰۱۱م) – بهمن قبادی (در ترکیه)
نمایش
- رستمی دیگر اسفندیاری دیگر – سیاوش اوستا
- پروانهای در مشت – ایرج جنتی عطایی
- یک رویای خصوصی (۱۳۹۲)- ایرج جنتی عطایی
مجموعه تلویزیونی
- بلبل – رضا بدیعی (در ایالات متحده)
- تاج فالکون – رضا بدیعی (در ایالات متحده)
جایزهها
- جشنواره فیلم سپاس تهران
- برنده جایزه مجسمه سپاس بهترین بازیگر نقش اول مرد در دومین دوره در سال ۱۳۴۸ برای بازی در فیلم قیصر
- برنده جایزه مجسمه سپاس بهترین بازیگر نقش اول مرد در سومین دوره در سال ۱۳۴۹ برای بازی در فیلم رضا موتوری
- نامزدجایزه مجسمه سپاس بهترین بازیگر نقش اول مرد در چهارمین دوره در سال ۱۳۵۰ برای بازی در فیلم داش آکل
- جشنواره جهانی فیلم تهران
- برنده جایزه بز بالدار بهترین بازیگر نقش اول مرد در سومین دوره در سال ۱۳۵۳ برای بازی در فیلم گوزنها
- نامزد جایزه بز بالدار بهترین بازیگر نقش اول مرد در چهارمین دوره در سال ۱۳۵۴ برای بازی در فیلم کندو
- نامزد جایزه بز بالدار بهترین بازیگر نقش اول مرد در پنجمین دوره در سال ۱۳۵۵ برای بازی در فیلم ملکوت
- نامزد جایزه بز بالدار بهترین بازیگر نقش اول مرددر ششمین دوره در سال ۱۳۵۶ برای بازی در فیلم سوته دلان
- فستیوالهای بینالمللی خارجی
- برنده جایزه بهترین بازیگر نقش اول مرد در جشنواره جهانی فیلم تاشکند در اتحاد جماهیر شوروی در سال ۱۹۷۱ برای بازی در فیلم داش آکل. (عنوان بهترین بازیگر زن این جشنواره را سوفیا لورن هنرپیشه معروف هالیوودی تصاحب نمود)
- برنده جایزه بهترین بازیگر نقش اول مرد جشنواره جهانی فیلم دهلی هندوستان برای بازی در فیلم تنگسیر سال ۱۹۷۴
- جایزه یک عمر دستاورد هنری و سینمایی به مناسبت بازی در فیلم فصل کرگدن در جشنواره فیلم توکیو فیلمکس توکیو سال ۲۰۱۲
- جایزه یک عمر دستاورد هنری و سینمایی به مناسبت بازی در فیلم فصل کرگدن در جشنواره بینالمللی فیلم تسالونیکی یونان سال ۲۰۱۲